بیان سجده

باز نبی صل اللّه وعلیه وسلم "اللّٰه أكبر" گفته سجده ریز می شد -۱- و "مسئی صلوة" را حکم آن داده ارشاد فرمود: "نماز هیچ کسی تا آنوقت کامل نمی گردد تا وقتی که او "سمِعَ اللهُ لِمَن حمِدَه" گفته به کلی راست ایستاده نه شود ، و باز "اللّٰه أكبر" گفته با نهایت اطمینان و سکون سجده نه کند" -۲- و شمارا وقتی که سجده کردن می بود اول "اللّٰه أكبر" گفته هردو دست خود را از پهلوی خود دور می کردید -۳- باز سجده می کردید و گاه گاهی در هنگام رفتن به سجده رفع یدین نیز می کردید -۴-

بیان سحده ریز شدن با هردو دست

نبی صل اللّه وعلیه وسلم در هنگام رفتن به سجده هردو دست خودرا بر زمین پیش از زانوهای خود می کذاشت -۵- و حکم این را داده می فرمود: "هرگاه از شما کسی سجده می کند پس او مانند شتر

۱- بخاری ، مسلم
۲- ابوداؤد ، و حاکم این را صحیح گفته است و ذهبی تائید آنرا کرده است -
۳- مسند ابویعلی (ق ۲/۲۸۴) به ستد جید ، ابن خزیمه (۲/۷۹/۱) به یک سند دیگر
۴- نسائی ، دارقطنی ، و مخلص در فوائد (۲/۲/۱) بخاری ، مسلم با دو سند -
این رفع یدین از ده صحابه رضی اللّه عنهم روایت شده است ، و یک جماعت سلف بر مسنون بودن آن قائل هستتد که از آنها ابن عمر ، ابن عباس ، حسن بصری ، طاووس ، عبدالله بن طاووس ، نافع مولی ابن عمر ، سالم ابن عبدالله بن عمر ، قاسم بن محمد ، عبدالله بن دینار و عطاء اند ، غبدالرحمن بن مهدی رحمة اللّٰه علیه این را مسنون گفته است و امام احمد بر این عمل می کرد ، و یک قول امام مالک و امام شافعی نیز همین است ، ررحمهم للّه تعالٰی جمیعاً-
۵- ابن خزیمه (۱/۷۶/۱) ، دارقطنی ، حاکم این را صحیح گفته است و ذهبی تائید آن را کرده است ، و حدیثی که خلاف این زانوها اول بر زمین گذاشته شود ، آمده است آن ضعیف است ، و امام مالک قائل آن است ، و "تحقیق ابن الجوزی (۲/۱۰۸)" از امام احمد نیز چنین منقول است ، و مروزی در "مسائل (۱/۱۴۷/۱)" خود از امام اوزاعی به سند صحیح روایت کرده است که من مردم را دیدم که آنها دست های خود را پیش از زانوی خود می گذارند -