۱۱۱

(وَمَا اسْتَقَلَّتْ -۱- بِهِ قَدَمِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ) -۲-
۶- اللهم لك ركعت وبك آمنت ولك أسلمت وعليك توكلت أنت ربي خشع سمعي وبصري ودمي ولحمي وعظمي وعصبي لله رب العالمين -۳-
۷- سُبْحَانَ ذِيْ الْجَبَرُوْتِ، وَالْمَلَكُوْتِ -۴- ، وَالْكِبْرِيَاءِ، وَالْعَظَمَةِ این دعا را نبی صل اللّه وعلیه وسلم در نماز تهجد خواند -۵-

۱- یعنی کدام بار را قدم های من برداشته است - این لفظ از "استقلال" اخذ شده است که معنی آن "ارتفاع" یعنی برخیستن است پس این از قبیل "تعمیم بعدالتخصیص" است -
۲-مسلم ، ابوعوانه ، طهاوی ، دارقطنی
۳- نسائی به سند صحیح
۴- " الجبروت والنلکوت" این هردو سیغه های مبالغه است اولی از "الجبر" ماخوذ است که معنی ان قهر است ، و دوم از "الملک" ماخوذ است که معنی آن تصرف و اختیار است بعنی در قهر و تصرف و اختیار به انتهای درجه رسیدنی -
۵- ابوداؤد ، نسائی به سند صحیح
فائده: در این امر اختلاف است که همه این هفت دعارا جنع کرده در یک رکوع خواندن جائز است یا نه؟ ابن قیم رحمة اللّه تعالٰی در این امر هیچ فیصله کرده نتوانست ، البته امام نووی رحمة اللّه تعالٰی به طور قطعی گفته است اگر امکان داشته باشد همه این دعاهارا جمع کرده در یک رکوع خواندن افضل است ، و همچنین در هر آن جای کرده شود در جای که در آنجا اثبات خواندن دعای بیشتر از یک باشد ، مگر علامه نواب صدیق حسن خان رحمة اللّٰه علیه در "نزل الابرار ص ۸۴" بر امام نووی رد کرده می فرماید: نمازی باید گاهی این دعا را بخواند و گاهی آن دعا را بخواند دلیل همه دعاها را یکجا کرده خواندن به من یافت نشد ، پس اتیاع سنت بهتر است نه که ارتکاب بدعت -
سخن نواب صاحب انشاءاللّه که حق است ، لیکن در حدیث طویل کردن رکوع را تا اینجا ثبوت است که آن تقریباً برابر قیام می بود ، چنانچه بیان آن پیش می آید ، پس اگر نمازی در این سنت اقتداء کردن نبی صل اللّه وعلیه وسلم را میخواهد پس دو صورت آن شده می تواند یکی آن که قائل آن امام نووی است که او همه دعاها را در یک رکوع بخواند ، و همین طریقه را امام ابن نصر در "قیام اللیل ص ۷۶" به سند ابن جریج از امام عطاء روایت کرده است -
و صورت دوم این است که از این دعاها یکی را باربار تکرار کرده رود ، این صورت دوم قریب تر به سنت است - اللّه اعلم