۵۳

در مرض الموت نبی صل اللّه وعلیه وسلم نشسته نماز را ادا کرد ۱ - و پیش از این نیز شما یکبار نشسته نماز خوانده بودید ، این سخن آن وقت است که "که شما مریض شدید ودر پشت شما ایستاده شده نماز خواندند پس شما به ایشان اشاره کردید که بنشینید پس همه نشستند پس وقتی که شما از نماز فارغ شدید شما فرمودید: یقینا قریب بود که شما مانند اهل فارس و روم چنان عمل کنید که بادشاه های آنها نشسته میباشند و باقی مردم نزد آنها ایستاده میباشند ، از این سبب شما چنین نکنید ، امام ساخته شده است برای اینکه که اقتداء او شود ، پس وقتی که او رکوع کرد شما نیز رکوع کنید و وقتی که او از رکوع سر را بلند کند پس شما نیز بلند کنید ، و وقتی که او نشسته نماز بخواند شما همه نیز نشسته نماز بخوانید" ۲ -

نشسته خواندن نماز مریض

عمران بن حصین رضی اللّه عنه می گوید که مرا بواسیر ۳ بود از این سبب من از رسول اللّٰه صل اللّه وعلیه وسلم پرسیدم پس ایشان فرمود که: ایستاده شو و نماز بخوان ، اگر طاقت آنرا ندارید پس نشسته بخوان و اگر توان آن نیز نبود پس بر پهلو خوابیده بخوان ۴ -
این نیز بیان ایشان است "که من در باره نشسته نماز خواندن از شما دریافت کردم شما جواب دادید که: افضل این است که ایستاده شده نماز بخوانی مگر هرکه نشسته

۱- ترمذی این حدیث را روایت کرده صحیح قرار داده است و امام احمد نیز روایت این را کرده است -
۲- بخاری و مسلم و تخریج این حدیث را من در کتاب خود ارواء الغلیل در حدیث نمبر ۳۹۴ کرده ام -
۳- بواسیر جمع باسور ، باء و نون به هردو طرح استعمال این لفظ می شود ، باسور در حصه درون مقعد نام پندیدگی است ، و ناسور چنین زخم خراب است که تا وقتیکه در آن ماده فاسد موجود باشد تا آن وقت نام جور شدن را نمی گیرد (در فتح الباری چنین مذکور است) -
۴- بخاری ، ابوداؤد ، احمد امام خطابی میگوید که: مراد از حدیث عمران او مریض ادا کننده نماز فرض است که به مشقت تمام ایستاده شده می تواند پس ثواب نماز شخصی که به نشسته می خواند نیم ثواب نماز کسی که به ایستاده می خواند قرار داده شده است ، شما این حکم را برای ترغیب ایستاده شدن در نماز دادید ، باوجوداین برای او نماز را نشسته خواندن جائز است - حافظ ابن الحجر در فتح الباری ۴۶۱/۱ گفته است ، که این بسیار توجیه مناسب است -