همه رخصت ها و سهولت ها و مصلحت های بی حقیقت را یکجا کردند ، امام سلیمان تیمی بسیار خوب سخن گفته است ، می فرماید: اگر تو به رخصت هر عالم عمل کنی همه بدی ها در تو جمع خواهد شد - این را ابن عبدالبر رحمة اللّٰه علیه روایت کرده است (۹۱/۲-۹۲) و بعد از آن فرمود -
بر این اجماع امت است ، و مرا در این علم هیچ اختلاف نیست -
پس ما انکار این تقلید را می کنیم , و شما دیدید که انکار ما مطابق اجماع است ، ماند آن مسائل مختلف فیه که در باره آنها در قرآن و حدیث هیچ نص واضح موجود نیست در آن برای معرفت حق و صواب ، یا نص است مگر او محتاج وضاحت مزید است برای این رجوع کردن به ائمه و از آنها استفاده کردن و کمک گرفتن ما منکر نیستیم ، بلکه ما برای آن به مردم حکم میدهیم و به آن تشویق میکنیم ، زیرا کسی که از قرآن وحدیث رهنمای حاصل کردن بخواهد از این اورا امید رسیدن فائده است -
علامه ابن عبدالبر در (۱۷۲/۲) فرموده است -
برادر من بر تو فرض است که اصول (قرآن و سنت) را با اهتمام حفظ کنی و این سخن را به یاد داشته باش که هر کسی که در احادیث و قرآن اهتمام حفظ کردن احکام منصوص را کرد ، و در اقوال فقهاء از غور و خوض کار گرفته ، و آنها را سبب کمک اجتهاد خود ، و رهنمای طریقه فکر و نظر و سنت های مجمل که احتمال داشتن از یک زیاده معنی را دارند تفسیر قرار داد ، و تقلید هیچ امام را چنین نکرد مانند اتباع سنت در هر حال بدون پس و پیش و بغیر کدام تردد واجب میباشد ، و حفظ احادیث نبویه و در آنها از غور و خوض کار گرفتن از جاده علماء منحرف نشد بلکه در آن بحث و تمحیص و در غور و فهم بر قدم قدم آنها روان شد ، و در افادات و تنبیهات شکر گذار مساعی آنها باقی ماند و بر آن فکر و رائ آنها که در نزد آنها اکثریت است مدح و ستایش آنرا کرد ، و این ائمه را از لغزش ها مبری نه دانست ، چنانچه آنها نیز خود را از لغزش ها بری قرار نه داده اند ، پس همین آن طالب علم است که بر راه سلف صالحین گامزن است ، و همان خوش نصیب و را هدایت را تلاش کننده است