۲۳
(۵) قول پنجم: شمارا ۱ علم حدیث و روایت از من بیشتر است ، پس هر وقت کدام حدیث صحیح دریافت گردد اورا به من بگوئید ، آن حدیث کوفی بصری یا شامی اگر هرچه باشد ، تاکه او صحیح باشد و من اورا مذهب خود قرار دهم -
(۶) قول ششم: در هر مسئله نزد محدثین هر حدیث نبی صل اللّه وعلیه وسلم مخالف قول من بود پس من از این قول خود در زندگی خود و بعد از مرگ خود نیز رجوع میکنم - ۲
(۷) قول هفتم: هروقت مرا چنین سخن گفته ببینید که مخالف حدیث صحیح باشد ، پس بدانید که عقل من از بین رفته است - ۳
۱ - روی سخن به طرف امام احمد بن حنبل بود که روایت آنرا ابن ابی حاتم در "اداب الشافعى ص ٩٤-٩٥" ، و ابونعیم الأصبهانى در حلية (۱۰۶/۹) ، و خطیب در الاحتجاج بالشافعی (۱/۸) و از خطیب ابن عساکر در تاریخ دمشق (۱/۹/۱۵) ، و ابن عبدالبر در "الانتقاء ص ٧٥" و ابن الجوزی در "مناقب الامام احمد ص ٤٩٩" و هروی در ذم الکلام و اهله (۲/۴۷/۲) از سه طرق روایت کرده است که عبدالله بن احمد بن حنبل از پدر خود امام احمد روایت کرد که امام شافعی به او این سخن را گفته است ، پس این قول از امام شافعی سنداً صحیح است ، از این سبب ابن القیم در اعلام الوقعین (۳۲۵/۲) و فلانی در "ایقاظ ص ١٥٢" نسبت این قول را به طرف امام شافعی به یقین کرده است بعد از این فلانی نوشته است :
امام بیهقی فرمود: و به همین سبب در نزد امام شافعی عمل بالحدیث زیاده دریافت می شود ، از سببی که او علم اهل حجاز وشام و یمن و اهل عراق را جمع کرد ، و به همین قدر احادیث در نزد او صحیح ثابت شد بر آن بدون کدام جانب داری عمل کرد ، وبعد از واضح شدن حق هیچ پروای مذهب اهل شهر خودرا نکرد ، حال آنکه پیش از او بعضی چنین مردمانی نیز بودند که بر مذهب اهل شهر خود قانع ماندند ، و معلوم کردن سخن صحیح مخالف را نکردند - اللّه تعالٰی مغفرت مارا و آنها را کند -
۲ - ملاحظه فرمائید حلیة (۱۰۷/۹) ابونعیم را و ذم الکلام (۱/۴۷) هروی را و اعلام الموقعین (۳۶۲/۲) از هروی و ایقاظ الهمم ( ص ۱۰۴) از فلانی را -
۳ - این قول را ابن ابی حاتم در "آداب الشافعی ص ۹۳" و ابوالقاسم سمرقندی در آمالی - چنانچه ابوالحفص مؤدب در منتقی الأمالى (١/٢٣٤) نقل کرده است - وابونعیم اصبهانی در حلیه (۱۰۶/۹) و ابن عساکر در تاریخ (۱/۱۰/۱۵) از سند صحیح نقل کرده است -