۱۸
سخن را ترک کن - ۱
(۲) اقوال امام مالک رحمة اللّه:
و ماند امام مالک رحمة اللّه و ایشان فرمودند:
(۱) قول اول: من که انسان هستم ، از من امکان خطا و ثواب هردو است ، از این سبب شما در رائ و فتویٰ از غور و تأمل کار بگیرید ، آنچه مطابق قرآن و حدیث باشد اورا قبول کنید ،
...حاشیه صفحه گذشته ...
همچنین این نیز جائز نیست که تعظیم کننده امام صاحب به آن سخن های او محکم شوند که مخالف حدیث صحیح اند ، زیرا که آن اقوال مذهب امام صاحب نیست ، چنانچه اقوال صریح ایشان را شما دیدید ، پس هردو فریق در افراط و تفریط مبتلا اند ، حال این که حق در میان هردو است -
(رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ) پروردگارا! مارا و مسلمانهای گذشته پیش را مغفرت کن ، و در دلهای ما برای مسلمانان به هیچ نوع کینه پیدا مکن ، پروردگارا! یقینا @تنوین@@ تو بسیار مهربان و صاحب رحمت ئی -
۱ - فلانی این قول را در "الايقاظ ص ٥٠" نقل فرموده است ، همچنین نسبت آنرا به طرف امام محمد کرده است ، باز از آن بعد می فرماید: "این و دیگر اقوال هم مثل آن در حق مجتهد نیست، از سببی که یک مجتهد محتاج اقوال مجتهدین دیگر شده نمی تواند ، بلکه این اقوال در حق مقلد گفته شده است" من می گویم که بر همین بنا امام شعرانی بر "الميزان (٢٦/١)" نوشته است -
اگر شما میگوئید که من در باره آن احادیث چه کنم که بعد از وفات امام من صحیح ثابت شده اند ، و امام برآن عمل نکرده است ، پس جواب آن این است که "برشما واجب است که بر این احادیث عمل کنید ، از سببی که اگر امام شما این احادیث را دریافت میکرد ، و آنها در نزد او صحیح می بود ، پس بسیار امکان داشت که شمارا بر این بر عمل کردن حکم می کرد -
زیراکه همه ائمه غلام شریعت بودند ، و هرکه طریقه آنهارا از خود کرد ، هردو دست آن مالک خیر شد ، و هرکه گفت که من صرف بر همین حدیث عمل میکنم که امام من اورا گرفته است ، پس او از بسیار خوبی ها محروم شد ، چنانچه حال بسیار تقلید کنندگان مذاهب ائمه است ، حال اینکه بر ایشان واجب بود که بر وصیت ائمه کرام عمل کرده بر هر آن حدیث عمل می کردند که بعد از امام آنها صحیح ثابت شدند ، چراکه اعتقاد ما بر ائمه کرام این است که اگر آنها زنده می بودند و این احادیث را دریافت می کردند که بعد از وفات آنها صحیح ثابت شدند ، پس یقیناً ایشان آنهارا قبول می کردند ، و همه قیاس و قول خودرا ترک می کردند" -