و آنکه مطابق قرآن و حدیث نباشد آنرا ترک کنید - ۱
(۲) قول دوم: علاوه از نبی صل اللّه وعلیه وسلم هیچ چنین شخصی نیست که سخن اورا بگیرید و باز ترک نتوانید ، صرف یک نبی صل اللّه وعلیه وسلم چنین شخص است که هر سخن اورا قبول کردن فرض است - ۲
(۳) قول سوم: بیان ابن وهب است که از امام مالک در باره خلال انگشتان پاها در وضوء پرسان شد ، من اورا شنیدم که گفت: که بر مردم کردن آن ضروری نیست ، من خاموش ماندم تا که حاضرین مجلس کم شدند پس من عرض کردم ، در نزد ما در مصر در باره این مسئله یک حدیث یافت می شود ، امام مالک فرمود ، او کدام حدیث است ، من گفتم لیث بن سعد و ابن لهیعه و عمرو بن الحارث برای ما حدیث شنوانید از یزید بن عمروالمعافری ، آنها روایت کردند از ابوعبدالرحمن الحبلی ، آنها روایت کردند از مستورد بن شدادالقرشی ، آنها گفتند که من رسول اللّه صل اللّه وعلیه وسلم را با انگشت خورد خود در بین انگشتان پاها سائیده دیدم ، امام مالک فرمود این حدیث حسن است ، من پیش از این این حدیث را هرگز نشنیده ام ، بیان ابن وهب است که بعد از این از امام مالک مسئله خلال انگشتان پاها در وضوء دریافت شد ،

۱ - ابن عبدالبر این قول را در "الجامع (٣٢/٢)" روایت کرده است و از او ابن حزم در "اصوالأحکام (١٤٩/٦)" روایت کرده است ، و فلانی در "الايقاظ ص ٧٢" نقل کرده است -
۲ - در نزد متاخرین نسبت کردن این قول به طرف امام مالک بسیار مشهور و معروف است ، و ابن عبدالهادی در "ارشادالسالك (٢٢٧/١)" این قول را از امام مالک صحیح قرار داده است ، لیکن ابن عبدالبر در "الجامع (۹۱/۲)" و ابن حزم در "اصول الأحكام (١٤٥/٦ ، ١٧٩)" این را به حیثیت قول حکم بن عتیبه و مجاهد نقل کرده است ، و این را تقی الدین بن سبکی در "فتاوىٰ (١٤٨/١)" قول ابن عباس قرار داده است ، و بر خوبی و حسن این قول اظهار تعجب کرده است ، و بعد فرمود که: این قول را مجاهد از ابن عباس گرفت و از این هردو امام مالک گرفت و باز از همین او مشهور شد -
من می گویم که: باز این قول را امام احمد از این مردم گرفت ، چنانچه امام ابوداؤد در "مسائل الامام احمد ص:٢٨٦" گفته است که من امام احمد را شنیدم که این را فرمود که علاوه از نبی صل اللّه وعلیه وسلم کسی چنین نیست که رائ او قبول و ترک شده نتواند -