۱۵۱
اختلاف کرده اند ، برای به تفصیل روشنی انداختن بر این مسئله این موقع نیست ، و نه موقع ذکر آن علماء است ، که ناجائز بودن زیاده کردن لفظ "سیدنا" را قائل اند ، گفته آنها است که اتباع کامل این تعلیم نبی صل اللّه وعلیه وسلم باید کرده شود که شما طریقه فرستادن درود فوق را بر دریافت کردن ان به امت داده بودید ، و ارشاد فرموده بودید که مردم "اللهم صل علی محمد ... الخ" بگویند ، بلی حافظ ابن حجر رحمة اللّٰه علیه از حمله علماء بزرگ مذهب شافعی است ، که اورا در حدیث و فقه یکسان مهارت حاصل است ، از این سبب من رائ آنرا در این مسئله هدیه کردن به خوانندگان معزز مناسب می دانم ، از سببی که در نزد متاخرین شوافع در درود اضافه کردن لفظ "سیدنا" بسیار عام است ، حال آنکه این سراسر مخالف تعلیم نبوی است -
حافظ محمد بن محمد بن محمد الغرابیلی (۷۹۰-۸۳۵) که با حافظ ابن حجر یکجا زندگی میکرد ارشاد می فرماید ، و من اینجا از تقریر خود او نقل می کنم -۱- که: از حافظ ابن حجر متعلق به فرستادن درود بر نبی صل اللّه وعلیه وسلم در نماز و غیر نماز سوال کرده شد اگر او درود فرض باشد یا مستحب ، آیا در این شرط است که ما نبی صل اللّه وعلیه وسلم را به سیادت موصوف کنیم ، یعنی کدام طریقه بهتر است ، "اللهم صل علی سیدنا محمد" یا "اللهم صل علی سیدالخلق" یا "اللهم صل علی سید ولد آدم" گفتن یا بر گفتن "اللهم صل علی محمد" اکتفا کردن؟ یعنی شمارا با لفظ سید موصوف کردن بهتر خواهد بود ، از سببی که سیادت صفت ثابت شما است ، یا با لفظ سید موصوف نه کردن بهتر خواهد بود زیراکه ذکر آن در حدیث نیامده است ، بر این حافظ ابن حجر این جواب را داد که:
بر اقوال منقول و مروی عمل کردن بهتر است ، و این باید گفته نه شود که نبی صل اللّه وعلیه وسلم بطور انکساری این لفظ را نه گفته است چنانچه شما در وقت گفتن نام خود "صل اللّه وعلیه وسلم" نمی گفتید ، حال آنکه هروقت ذکر شما بیاید شما به امت خود حکم گفتن "صل اللّه وعلیه وسلم" را دادید ، از سببی که ما بگوئیم اگر این بهتر و راجح می بود باید از صحابه و تابعین ثابت می بود مگر مارا از صحابه و تابعین از هیچ یکی آنها کدام اثر در باره این دریافت نه شد ، در حالی که متعلق به درود به کثرت آثار
۱- این کتاب در مکتبه ظاهریه دمشق به شکل قلمی محفوظ است -