۱۲۱
پس هردو کف دست ، هردو زانوها ، هردو پای ، پیشانی و بینی این هفت اعضاء است که بر آنها نبی صل اللّه وعلیه وسلم سجده می کرد -
نبی صل اللّه وعلیه وسلم دو اعضای اخیر را در سجده یک عضو قرار داده است ، چنانچه شما فرمودید که: به من حکم داده شد ، و در یک روایت است که: به همه ما حکم داده شده است که ما بر هفت استخوان سجده کنیم: بر پیشانی - و شما دست خودرا بر بینی خود نیز گذشتاند - بر هردو دست ها (و در یک لفظ: بر هردو کف دست ها) ، و بر هردو زانو ، و بر سرهای هردو پای - و مارا از جمع کردن و درست کردن لباس ها و موهای خود -۱- منع فرموده است -۲-
شما می فرمودید که: "به همراه شخص هفت اعضای او ، روی ، هردو کف دست های او ، هردو زانو و هردو پای به سجده می روند" -۳-
یک شخص موهای خود را به طرف پشت چوتی کرده نماز میخواند -۴- شما ارشاد فرمودید که: مثال این شخص مانند آن انسان است که نماز می خواند و هردو دست آن به طرف پشت بسته شده باشند -۵- نیز شما ارشاد فرمودید: این جای سوار شدن شیطان است -۶- یعنی
۱- من می گویم: که این ممانعت تنها به حالت نماز مخصوص نیست ، بلکه اگر نمازی لباس و موهای خورا از اول جمع کرده در نماز داخل شود ، باز هم در نزد جمهور علماء این ممانعت به این شامل خواهد بود تائید این از این می شود که نبی صل اللّه وعلیه وسلم مرد را از خواندن نماز در حالی چوتی کردن موهای خود منع فرمود چناچه ذکر آن حالا پیش خواهد آمد -
۲- بخاری ، مسلم ، و تخریج آن در ارواء الغلیل در (۳۱۰) شده است -
۳- ۴,۳- مسلم ، ابوعوانه ، ابن حبان
۵- ابن الاثیر فرمودکه: معنی حدیث این است که وقتی موهای نماز گذار باز باشند پس در وقت سجود بر زمین می افتند پس نمازی را با همراه موها پاداش سجده میرسد ، و معنی موهای بند شده این است که آنها سجده نکردند ، و تشبیه این شخص به چنین انسان داده شده است که هردو دست آن به جانب پشت بسته شده باشند زیرا که آنها در این صورت بحالت سجده بر زمین افتیده نمی توانند -
من می گویم: که حکم صرف برای مردهاست نه برای زنها ، چنانچه امام شوکانی از ابن العربی نقل فرموده است -
۶- ابوداؤد ، ترمذی این را حسن گفته است ، ابن خزیمه و ابن حبان این را صحیح گفته است ، صحیح ابن داؤد (۶۵۳) -