۱۰۳
...... حاشیه صفحه گذشته
غلطی شده است ، برای اینکه ابوعاصم این حدیث را از ابن جریج روایت کرده است و ابن جریج از ابن شهاب و ابن شهاب از ابوسلمه و ابوسلمه از ابوهریره رضی اللّه عنه مرفوعاً به این الفاظ روایت کرده است ، مگر علاوه از ابوقاسم دیگر راویان ثقه این حدیث را از ابن جریج به سند مذکور ابوهریره رضی اللّه عنه با الفاظ "اللّه تعالٰی به هیچ آوازی چنین گوش نمی دهد الخ ..." روایت کرده است ، این همان حدیث است که در این کتاب فوراً بعد می آید -
و بر لفظ این حدیث یک جماعت از ابن جریج متابعت کرده اند که اکثر آنها ثقه اند ، اینها همه این حدیث را به عینهِ به همین لفظ از زهری به سند مذکور روایت کرده اند -
و یحیٰ ابن کثیر ، و محمد بن عمرو ، و محمد بن ابراهیم التیمی و عمرو بن دینار چنین مردم ثقه این حدیث را به سند ابوسلمه عن ابوهریره رضی اللّه عنه در روایت کردن با الفاط مذکور هم نوای امام زهری اند -
پس این ثقات و اثبات محدثین از همین یک سند روایت کردن این حدیث را از ابوهریره رضی اللّه عنه بر لفظ دوم متفق بودن دلیل بزرگ این سخن است که ابوعاصم را این حدیث را تنها از لفظ اولی روایت کردن سراسر غلط است ، و همین آن حدیث شاذ است که اوصاف آن در نزد اهل معروف است ، از همین سبب حافظ ابوبکر نیشاپوری صراحت این سخن را کرده است که در روایت کردن این حدیث از ابوعاصم به این لفظ وهم شده است ، زیراکه از ابن جریج این حدیث را به لفظ دیگر بسیاری مردم دیگر روایت کرده اند -
من می گویم که: به همین گونه به لفظ دیگر این حدیث را از زهری بسیاری از مردم روایت کرده اند ، و در روایت کردن این حدیث از ابوسلمه بسیاری از مردم متابعت زهری را نیز کرده اند ، از این سبب خطیب بغدادی نیز در توهیم و تغلیط کردن ابوعاصم هم نوای ابوبکر نیشاپوری است - و ابن الاثیر در جامع الاصول خود ، و حافظ ابن حجر در فتح الباری ج ۴۲۹/۱۳ به طرف این وهم با پیرایه لطیف خود اشاره کرده است که شاید توجه بعضی مردم نیز به این طرف نه رود ، و اگر به این طرف توجه انها برود باز هم ، شاید در او این قدر جرأت علمی نیست که او تغلیط از کدام راوی صحیح بخاری را کند -
این است خلاصه این تحقیق من که در اصل کتاب من بیست سال پیش تحریر کرده ام ، من مناسب دانستم که در این چاپ ضرور ذکر کرده شود ، تاکه به هر انسان انصاف پسند این سخن معلوم شود که در حقیقت من دور رفته ام یا آنها دور رفته اند که تردید مرا کرده اند ، و خواهش آنها است که من نیز در این غلطی شریک کار آنها شوم و تردید انهارا نه کنم ، در حالیکه سخن آنها در نزد علمای حدیث غلط است -
حاشیه جاری ....