۱۲
وقتی که موضوع کتاب در نماز بیان طریق کار نبی صل اللّه وعلیه وسلم ساخته شد ، پس این سخن بدیهی و ظاهر است که من در این پابند کدام مذهب خاص بوده نمی توانم - که سبب آن پیش بیان شده است ، بلكه در این کتاب صرف همان سخن هارا در تحریر خواهم أورد كه از نبی صل اللّه وعلیه وسلم ثابت است ، چناچه طریقه گذشته محدثین ۱ و حالا ۲ نیز است و کدام گوینده بسیار خوب گفته است -
۱ - عبدالحئ لکهنوی در "امام الكلام فيما يتعلق بالقراءة خلف لامام" در صفحه ۱۵۶ فرموده است -
هرکه نظر انصاف را بیاندازد ، ودر بحر فقه و اصول از راه ظلم و زیادتی یکسو شده غوطه ور شود ، به طور یقینی برای او معلوم خواهد شد که زیاده آن مسائل اصولی و فروعی که در آن علماء باهم اختلاف کرده اند ، در آن مذهب اهلحدیث از مذاهب دیگر بسیار قوی است ، ومن وقتی که در سرپیچی اختلاف سیر میکنم پس برای من قول اهلحدیث به انصاف قریب معلوم می شود ، پس خوبی و کمال آنها برای اللّه تعالٰی است ، وبرهمین اجر و ثواب آنها است (در اصل کتاب همین طور است) چرانه که البته آنها وارث واقعی نبی صل اللّه وعلیه وسلم اند ، و در شریعت جانشین واقعی شما اند ، از اللّه تعالٰی دعا است که در روز قیامت او حشر مارا از جمله آنها کند ، و خاتمه مارا به محبت او و به سیرت و کردار او کند -
۲ - امام سبکی در فتاویٰ (۱۴۸/۱) فرموده است -
مهمترین معامله مسلمانها نماز است ، بر هر مسلمان فرض است که اهتمام آنرا کند و بر ادا کردن و شعائر آن محافظت کند ، در نماز بسیار چنین مسائل است که برآن اجماع و اتفاق علماء است براي اين عمل کردن بر آن ضروری است وبعضی چنین مسائل نیز است که در واجب بودن آن اختلاف علماء است ، در یافتن راه آنها دو طریقه است : طریقه اول اینست که از اختلاف حتی الامکان دور باشید ، و صورت دوم اینکه از نبی صل اللّه وعلیه وسلم چیزی صحیح به نظر آید بر همین عمل کرده شود ، وقتیکه نمازی چنین کند نماز او صحیح و درست خواهد بود ، واین قول اللّه تعالٰی (فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا) - کسی راکه خوف ملاقات اللّه تعالٰی باشد او عمل صالح کند - را مصداق خواهد بود - آهه
من میگویم صورت دومی اولیٰ و بهتر است ، بلکه همین واجب است ، زیراکه صورت اولی در بسیاری از مسائل به ناممکن بودن آن از این حکم نبی صل اللّه وعلیه وسلم: شما چنین نماز بخوانید چنین که مرا خوانده می بینید - کی تحقق نیز نمی شود - از سببی که در این صورت نماز او یقیناً خلاف نماز نبی صل اللّه وعلیه وسلم خواهد بود - پس از غور و فکر کار بگیرید -