۳۳
این مقدار صحیح می نشست که همه استخوان های جسم بر جای خود بیایند -۱-
باز نبی صل اللّه وعلیه وسلم برای رکعت دوم بر زمین (بر هردو دست خود) تکیه کرده بلند می شد -۲- و وقتی که شما بلند می شدید مشته های هردو دستهای خودرا بند کرده بر آن تکیه می کردید -۳- و وقتی که نبی صل اللّه وعلیه وسلم برای رکعت دوم بلند می شد بدون کدام توقف از "الحمدلله" قرائت می فرمود -۴-
۱- بخاری ، ابوداؤد ، این نشستن در نزد فقهاء به نام "جلسه استراحت" مشهور است ، امام شافعی رحمة اللّٰه علیه قائل این است ، و در التحقیق "۱/۱۱۱" از امام احمد همین گونه منقول است و همین شایان شان آن نیز است زیرا که بر سنت های بی غبار عمل کردن آن معروف است -
ابن هانی در "مسائل الامام احمد ۵۷/۱" بیان فرمود که: من ابوعبدالله امام احمد را دیدم که برای ایستاده شدن رکعت آخری گاهی بر هردو دست خود تکیه می کرد و گاهی بعد از نشستن درست بر می خاست -
همین مذهب امام اسحاق بن راهویه بود ، چنانچه او در "مسائل المروزی (۲/۱۴۷/۱)" ارشاد می فرماید که: طریقه نبی صل اللّه وعلیه وسلم در جوانی و پیری همین بود که شما بر هردو دست خود تکیه زده بر می خاستید - ملاحظه شود ارواء الغلیل (۸۲/۲-۸۳) -
۲- شافعی ، بخاری
۳- این حدیث را ابواسحاق حربی ج ۵۲۵/۲-۵۲۶ به سند صالح روایت کرده است و حدیث به این معنی به سند صحیح بیهقی نیز روایت کرده است ، ماند این حدیث که در آن است که: "نبی صل اللّه وعلیه وسلم بغیر از تکیه زدن بر هردو دست خود مانند تیر بر می خاست" او حدیث از خود ساخته و دروغ است ، و به این معنی که هر چند حدیث است آنها همه ضعیف است ، من این را بطور مفصل در "سلسلة الأحادیث الضعیفة" در حدیث نمبر ۹۶۸,۹۲۹،۵۶۲ بیان کرده ام -
مرا قوی قرار دادن سند ابواسحاق حربی برای بعضی فضلاء موجب اشکال شد از این سبب من وضاحت آنرا در کتاب خود "تمام المنة فی التعلیق علی فق السنة" کرده ام که بسیار مهم است از این سبب آنرا ضرور ببینید -
۴- مسلم ، ابوعوانه ، ممکن است در این که نفی آن سکوت و توقف شده است مراد از آن آن سکوت و توقف باشد که در آن دعا ثناء خوانده میشود ، بلکه مراد از آن آن سکوت نیست که در آن "اعوذ باللّه الخ ... " خوانده می شود ، و نیز این امکان دارد مراد از این هردو سکوت باشد ، مگر امکان اولی نزد من راجح است ، علاوه از رکعت اول در دیگر رکعت ها در باره خواتدن "اعوذ باللّه الخ ... " دو قول علماء است ، در نزد من در هر هر رکعت خواندن آن مشروع است ، تفصیل این مسئله در "اصل کتاب" ذکر شده است -